Yoklama kaçağı ve bakayalar bedelli askerlikten yararlanamayacak mı?
Bedelli askerlik tartışmaları sürecinde askeri ceza kanunu açısından yoklama kaçaklığı ve bakayalık oldukça teferruatlı bir mevzuat ve Askeri Yargıtay Kararları dikkate alınırsa aşağıda yer alan açıklamalar ancak bazı düzenlemelerin özeti niteliğinde sayılabilir.
Yoklama kaçağı:
Yoklamaları için bulundukları yerdeki askerlik şubesine veya yurtdışı temsilciliklerine kanuni süresi içinde kabul edilebilir bir özrü olmaksızın gelmeyenler ile özürlerini bildirmeyenlerdir.
Bu suç için yasanın aradığı diğer şartlar mevcut olsa dahi şayet yükümlü mazaretini belgeler ise bu suç oluşmaz. Örneğin; bizzat gelemeyecek şeklilde hastalık veya sakatlığa uğramış olmak veya 1. dereceden hısmının hastalanması ve yükümlü dışında hastaya bakacak başka kimsenin olmaması nedeniyle gelememek Mahkemenin takdirinde bir mazaret sayılabilir.
Bakaya:
Sevk için çağrıldıkları halde sevkin son gününe kadar gelmeyenler ile sevk edildikleri halde, kendilerine tanınan yol süresi sonuna kadar birliklerine özürsüz katılmayan yükümlülerdir.
Yoklama kaçağı ve bakayalar hakkındaki bazı yaptırımlar;
* Askerlik şubeleri tarafından derhal bulundukları yerdeki C. Savcılığına evrakları gönderilir. Yargılanmaları sonucunda ceza almaları halinde bu cezaları ertelenmez, infaz edilir.
* Ele geçtiklerinde veya kendiliklerinden müracaatlarında derhal sevk edilirler.
* Yoklama kaçağı ve bakaya durumunda bulunanlar ihtiyaç fazlası kapsamına alınmazlar ve “bedelli askerlik” hizmetinden yararlandırılmazlar.
ÖZEL DURUMLARDAN BAZILARI:
1) Yoklama kaçağı veya bakaya iken öğrencilik;
Yoklama kaçağı veya bakaya olarak aranmakta iken öğrenci durum belgesi gelenlerin durumları incelenir; bu duruma düşmeden önce öğrencilik statüsü kazananlar As. K. 87 .mad gereğince ertesi yıla bırakılırlar.
Yoklama kaçağı veya bakaya durumuna düştükten sonra öğrencilik statüsünü kazandıkları anlaşılanlardan kayıt esnasında AİB (Askerlikle ilişiksiz belgesi) ibraz etmeyenler sevk tehiri süresi içinde kayıt yaptırmış ise askerlikleri ertesi yıla bırakılır. AİB ibraz edenler için sahtecilik ihmal veya kasıt tespit edilirse hakkında kanuni işlem başlatılır.
2) Birden fazla yüksek öğretim kurumuna kayıtlı olanlar;
Birden fazla yüksek öğretim kurumuna kayıtlı olduğu tespit edilenlerden dilekçe alınır tercih ettikleri okul üzerinden ertesi yıla bırakma işlemlerine devam edilir.
3) Açık öğretimde okuyanlar;
Açık öğretim programlarında okuyanlardan aynı sınıfta üst üste iki yıl kalanlardan As. K.36 .mad. gereğince sevklerinin tehirine imkan bulunmayanlar , sevk tarihlerine kadar bir yüksek öğrenim kurumuna kayıt yaptırdıkları takdirde ertesi yıla bırakılırlar.
4) Çıraklık ve mesleki eğitim alanlar;
Çıraklık ve meslek eğitimine katılanların en çok 22 yaşını tamamladıkları yılın 31 Ekim tarihine kadar.Yabancı ülkede eğitime katılanlar eğitim bitim tarihini takip eden 31 Ekim tarihine kadar haklarında düzenlenecek EK C11 belgeye istinaden ertesi yıla bırakılırlar.
5) Yedek Subay aday adayları( Üniversite mezunları)
* 4 yıl veya daha uzun süreleri yüksek öğretim kurumlarından mezun olanların askere sevkleri istekleri halinde mezuniyet tarihinden itibaren 2 yıla kadar,
* Yüksek lisans eğitimini tamamlayanların ise 1 yıla kadar tehir edilebilir.
* Devlet veya kendi hesabına yurt içinde veya yurt dışında staj, yüksek lisans, ihtisas veya doktora yapanların askeri hizmete sevkleri 35 yaşını doldurdukları yıl sonuna kadar ertelenir.
Sevk tehiri sağlayan bir statüye girme beklentisi;
Askeri Yargıtay uygulamasında birçok kararda yükümlü sevk tehir hakkı veren bir statüde olmasa dahi böyle bir statüye girme beklentisi ile hareket edip çağrıldığı tarihte gitmemiş ise ve belli bir süre sonra beklenti içinde olduğu statüye gerçekten girmiş ise bu durumda suç kastı oluşmadığına karar verilmiştir.
Örneğin Ağustos celbine katılması gerektiği halde katılmayan yükümlü Ekim ayında bir yüksek lisans programına kayıt olmuşsa askeri hizmete sevkinin erteleneceği beklentisi ile hareket ettiği değerlendirmesi yapılabilir.
6) Yabancı ülkelerdeki yüksek öğretim kurumlarından mezun olan yükümlüler;
Diplomalarının denkliği henüz tanınmamış olanlar (denklik sınavı bekleyenler veya sınav neticesi diploma denkliği tanınmamış olanlar) mezun oldukları tarih itibari ile yüksek okul terk kabul edilir. İstekleri halinde askerliklerine karar aldırmalarını müteakip sevkleri tehir edilebilir.
Denklik sınavı sonucunun beklendiği sırada yurt içindeki bir yüksekokul veya fakülteyi kazandıklarını belgeleyenlere AİB (Askerlikle ilişiksiz belgesi) verilir, kayıt yaptıranların askerliği ertesi yıla bırakılır.
Siz de fikrinizi belirtin