CEZA ALDIM. YARGITAYDA TEMYİZ İNCELEMESİNİN DURUŞMALI YAPILMASINI İSTEYEBİLİR MİYİM?
Ağır Ceza Mahkemesinde yargılandınız ve 12 yıl 6 ay hapis cezasına mahkum edildiniz. Bu cezayı haksız yere aldığınızı, kendinizi mahkemede yeterince ifade edemediğinizi düşünüyorsunuz. Aldığınız cezayı temyiz edeceksiniz. Yargıtay Ceza Dairesinde duruşma (mürafaa) yapılırsa belki avukatım suçsuzluğumu orada anlatabilir diye düşünüyor olabilirsiniz. Gerçekten duruşma sayesinde halkın temyiz dilekçelerinin iyi incelenmediği yolundaki kuşkularının giderileceğini yargıya güvenlerinin artacağını söylemek yanlış olmaz. Peki sanıklar hangi şartlarda temyiz incelemesinin duruşmalı yapılmasını talep edebilirler? Bunun bir usulü, şekli, süresi var mıdır? Bu soruları aşağıda net olarak yanıtladım.
1- TEMYİZ İNCELEMESİNİN DURUŞMALI YAPILMASI İÇİN SANIK HAKKINDA TEK BİR SUÇTAN TAYİN EDİLEN MAHKUMİYETİN SÜRESİ 10 YIL VEYA DAHA FAZLA OLMALIDIR.
Uygulamada meslektaşların 10 yılın altında; örneğin 4 yıl 6 ay hapis cezası almış bir sanığın müdafi olarak temyiz dilekçesinin sağ üst köşesine “Mürafaa (duruşma) taleplidir” yazdıklarını ve temyiz incelemesinin duruşmalı yapılmasını istediklerini belirttiklerini sıklıkla görmekteyim. Bu istek oldukça yanlış ve hukuki dayanaktan yoksundur. Şöyle ki; eğer sanık 10 yılın altında mahkumiyet aldı ise temyizde duruşma (mürafaa) isteyemezsiniz, isteseniz de yapılmaz. Kanunda yazılı olan bu kuralı bilmiyor, dilekçenizin başına kanunen isteyemeyeceğiniz duruşma talebinizi kocaman yazıyorsanız, Yargıtay C. Savcılığının veya Yargıtay İlgili Ceza Dairesinin temyiz dilekçenizdeki bu bariz hatayı hemen fark edeceğini, daha kötüsü temyiz dilekçesi içeriğinde yer verdiğiniz diğer hususların da ciddiyetini, hukuki değerini sorgulayacaklarını bilmelisiniz. Diğer bir deyişle oldukça basit olan ve kanunda açıkça yazılı olan bu kuralı bilmiyor iseniz diğer kuralları ne kadar doğru bildiğiniz de sorgulanacaktır, temyiz dilekçenize itibar edilmesi güçleşecektir.
Hakkınızda hükmedilen ceza on yıl hapis cezasından aşağı ise 5320 Sayılı Kanunun 8. maddesi uyarınca halen uygulanmakta olan 1412 Sayılı CMUK’un 318. ve 5271 Sayılı CMK’nın 299. maddesi gereğince duruşmalı inceleme talebiniz reddedilecektir. Bu tespit , 5320 Sayılı Kanunun 8/1 maddesi yollaması ile 1412 Sayılı CMUK 318.mad. de de bahsedilen “ağır cezaya ilişkin hükümlerin” CMUK 421.maddede “… ölüm, ağır hapis ve on seneden fazla hapis cezasını gerektiren cürümlere ilişkin davalar.” şeklinde tanımlanmasından kaynaklanmaktadır.
Vatandaşların sıklıkla ‘’yargıtayda dilekçeler okunmuyormuş’’ diye söylendiklerini duymaktayım. Peki Yargıtaya okunacak, okunmaya değer, dikkate alınacak dilekçeler gönderiyor muyuz? Önce bunu sorgulamalıyız. Yani siz yargıtayda duruşma sınırından bihaberseniz yerel mahkemenin hangi kararını neye göre eleştirip temyiz sebebi yaptınız ve neyin ciddiye alınmasını bekliyorsunuz? Temyiz dilekçenizi kanuna uygun ve titizlikle oluşturmalısınız. Feryat etmekten, iç dökmekten öteye geçmeli, yerel mahkeme hangi kanun hükmüne hangi usul maddesine ne şekilde aykırı davrandı belirtmeli, temyiz sebeplerinizi bozma sebebi olarak gösterilebilecek şekilde ifade etmelisiniz.
2- YARGITAY CEZA DAİRESİ DURUŞMA TALEBİNİZİ UYGUN GÖRMELİDİR. 20.11.2017 TARİHLİ KHK İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİK NEDENİYLE İSTEMDE BULUNSANIZ DA ARTIK YARGITAYIN DURUŞMA YAPMA ZORUNLULUĞU KALMAMIŞTIR.
20/11/2017 tarihli ve 696 sayılı KHK’nin 100 üncü maddesiyle değiştirilen 5271 sayılı CMK’nin 299. Maddesi;
On yıl veya daha fazla hapis cezasına ilişkin hükümlerde, Yargıtay, incelemelerini uygun görmesi halinde duruşma yoluyla yapabilir. Duruşma gününden sanığa, katılana, müdafi ve vekile haber verilir. Sanık, duruşmada hazır bulunabileceği gibi, kendisini bir müdafi ile de temsil ettirebilir. şeklindedir.
Maddenin eski hali;
On yıl veya daha fazla hapis cezasına ilişkin hükümlerde, Yargıtay, incelemelerini sanığın veya katılanın temyiz başvurusundaki istemi üzerine veya re’sen duruşma yoluyla yapar.” şeklinde idi.
Yani değişiklik öncesi 10 yıl ve üzeri cezalarda istemde bulunursanız zorunlu olarak duruşma yapılıyordu, artık keyfiyete tabi. Diğer yandan duruşma istememiş olsanız da duruşma yapılabilir.
3- DURUŞMA (MÜRAFAA) İSTEMİ SÜRE TUTUM DİLEKÇESİNDE BELİRTİLMEZSE SÜRESİNDEN SONRA YAPILMIŞ SAYILIR VE DİKKATE ALINMAZ.
İstinaf mahkemesinde duruşma açıldı ve hakkınızda mahkumiyet kararı verildi ise eğer karar celsesinde siz veya avukatınız hazır bulundu iseniz 15 gün içerisinde uygulamada süre tutum denilen temyiz dilekçesi vermelisiniz.Daha önce temyize gidip gelen dosyalar için yeni hüküm kurulduğunda başvuru halinde istinafa gönderilmez, yine eskisi gibi doğrudan temyiz incelemesi için yargıtaya gönderilir. ( Bazı mahkemeler burada temyiz için halen 7 gün süre vermektedir.)
Aksi halde mahkumiyetiniz kesinleşir. Siz (ve varsa avukatınız) hazır bulunmadı iseniz bu süre size veya varsa vekilinize gerekçeli kararın tebliği ile başlar. Sanık müdafileri (avukatları) temyiz incelemesinin duruşmalı yapılması talebini süre tutum dilekçesinde değil daha sonra verdikleri gerekçeli temyiz dilekçesinde belirtmiş iseler, bu istek yasal süresinden sonra yapılmış sayılır ve reddedilir. Yani eğer sanık 10 yıl ve daha fazla hapis cezası aldı ise mürafaa (duruşma) talebini 15 gün içerisinde verilen süre tutum dilekçesinde belirtmelidir. Aksi halde istememiş sayılır ve sonunda Yargıtay ilamında “…Sanık müdafiinin duruşmalı inceleme isteğinin, yasal süreden sonra olması nedeniyle 5320 sayılı Kanun’un 8. maddesinin 1 fıkrası ile CMUK’nın 318 ve CMK’nın 299. maddeleri gereğince reddine karar verilerek, temyiz incelemesi duruşmasız olarak yapılmıştır…” Şeklinde bir açıklama görürsünüz. Tabi Yargıtayın 10 yıl ve üzeri mahkumiyetlerde re’sen yani talep olmaksızın da duruşma yapabilme yetkisi vardır. Fakat Yargıtaydaki yoğun dosya akışı dikkate alındığında bu yöndeki beklentiniz fazlasıyla iyimser kalacaktır.
Yukarıda izah ettiğim KHK ile yapılan değişiklik sonrası kurulan mahkumiyetler açısından artık yargıtayın süresinden sonra yapılan duruşma talepleri için red gerekçesi yazacağını dahi düşünmüyorum. Zira talep edilmesi halinde zorunlu olarak duruşma yapılması uygulaması artık kaldırılmıştır.
4- DEĞİŞİKLİKTEN ÖNCE (20.11.2017) 10 YIL VEYA DAHA FAZLA HAPİS CEZASI ALDINIZ, SÜRESİNDE DURUŞMALI TEMYİZ İSTEDİNİZ, DURUŞMA YAPILMADI ve MAHKUMİYETİNİZ ONANDI İSE NE OLUR?
Temyiz incelemesinin duruşma yoluyla gerçekleştirilmesi gerekirken, evrak üzerinde inceleme yapılarak karar verilmesi suretiyle sanığın savunma hakkının kısıtlanması , 5320 sayılı Yasanın 8. maddesi uyarınca halen yürürlükte bulunan 1412 sayılı CYUY’nın 308. maddesinde sayılan mutlak bozma nedenlerindendir. Eğer bu husus göz ardı edilerek ONAMA kararı verildi ise CMK 308 uyarınca Yargıtay C. Başsavcılığına itirazda bulunması için talepte bulunmalısınız. Bu yönde itiraz üzerine kaldırılan onama kararları mevcuttur. Örnek; “…..Bu itibarla; Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı itirazının kabulüne, Özel Daire onama kararının kasten öldürmeye teşebbüs suçuna yönelik olarak kaldırılmasına, temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması için dosyanın Özel Daireye gönderilmesine karar verilmelidir.
Sonuç: Açıklanan nedenlerle;
1- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı itirazının KABULÜNE,
2-Yargıtay 1. Ceza Dairesinin 19.10.2010 gün ve 2901-6795 sayılı onama kararının kasten öldürmeye teşebbüs suçuna yönelik olarak KALDIRILMASINA,
3- Duruşmalı temyiz incelemesi yapılması için dosyanın, Yargıtay 1. Ceza Dairesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 12.07.2011 günü yapılan müzakerede oybirliği ile karar verildi.”
Siz de fikrinizi belirtin